کاغذ چگونه ساخته می‌شود

مراحل ساخت کاغذ

کاغذی که از خمیر چوب یا الیاف گیاهی تشکیل شده است، عمدتاً برای ارتباطات نوشتاری استفاده می‌شود. اگر دانشجو یا دانش‌آموز باشید، سروکارتان با جزوات پرینت شده بیشتر از بقیه مردم است. شاید برایتان جالب باشد بدانید که مراحل ساخت کاغذ که مصارف مختلفی دارد، چگونه است. برای پاسخ به این پرسش تا انتهای این متن همراه ما باشید.

پیشینه کاغذ

اولین کاغذ، پاپیروس بود که توسط مصریان باستان از نی تهیه شده بود. در قرن دوم کاغذ توسط یک مقام دربار چینی به نام کای لون ساخته شد. کاغذ او از چیزهایی مانند پوست درخت و تور ماهی قدیمی تهیه شده بود که تقریباً 500 سال پیش از کسب اطلاعات چینی‌ها از این روش، تقریباً به‌عنوان یک راز ارزشمند شناخته می‌شد. کاغذسازی از اواخر قرن هشتم هجری در جهان اسلام انجام شد. دانش ساخت کاغذ سرانجام به سمت غرب حرکت کرد و اولین کارخانه کاغذسازی اروپایی در حدود سال 1150 میلادی در اسپانیا ساخته شد. در پایان قرن پانزدهم، کارخانه‌های کاغذسازی در ایتالیا، فرانسه، آلمان و انگلستان وجود داشت و در پایان قرن 16، کاغذ در سراسر اروپا ساخته می‌شد. از سال 1850 میلادی، بسیاری از نوآوری‌ها روند تولید کاغذ را تکامل داده است.

کاغذ، چه در کارخانه مدرن تولید شود و چه با دقیق‌ترین و ظریف‌ترین روش‌های دستی، از الیاف متصل تشکیل شده است. الیاف می‌توانند از منابع متعددی از جمله پارچه‌، الیاف سلولزی، از گیاهان و از همه مهم‌تر درختان تهیه شوند. رایج‌ترین درختانی که در تهیه کاغذ استفاده می‌شوند عبارت‌اند از: صنوبر، کاج و اکالیپتوس. در بیشتر موارد، از بهترین قسمت‌های این درختان برای ساخت‌وساز استفاده می‌شود و قسمت‌های دیگر را برای تهیه خمیر کاغذ به کار می‌برند. استفاده از پارچه در این فرآیند، باعث بالا رفتن کیفیت کاغذ تولیدی می‌شود. امروزه به دلیل محکم بودن الیاف پنبه و کتان، مقدار زیادی از این الیاف در ترکیب بسیاری از کاغذهای عالی برای مصارف خاص استفاده می‌شود، از کاغذ دعوت‌نامه عروسی گرفته تا کاغذ مخصوص نقاشی‌های قلم و جوهر.

مراحل ساخت کاغذ در اصل یک روش ساده است:

الیاف گیاهی را مخلوط کرده و آن‌ها را در آب داغ می‌پزند تا الیاف نرم شوند اما حل نشوند. آب گرم حالت قلیایی دارد که الیاف را هنگام پخت نرم می‌کند. خمیر را با آب ترکیب کرده و روی دستگاه کاغذ سازی می‌ریزند و در آنجا صاف و خشک می‌شود و سپس به صورت ورقه و رول برش می زنند. روش‌های مدرن کاغذسازی، روش‌های کاملاً جدیدی نیستند و صرفاً توسعه‌یافته‌ی روش‌های قبلی‌اند.

از آنجا که اکثر کاغذها در ابتدا به شکل چوب هستند، طبیعتاً در ساختار آن‌ها مقدار قابل توجهی پوست وجود دارد. وجود پوست برای تولید کاغذ، مشکل ایجاد می‌کند. برای تهیه خمیر کاغذ، دو روش مکانیکی و شیمیایی در اختیار داریم. کاغذهای تهیه شده از خمیر شیمیایی معمولاً روشن‌تر، نرم‌تر و با کیفیت‌تر از نمونه‌های مکانیکی هستند. اولین مرحله در فرآیند تهیه‌ی خمیر کاغذ به‌روش مکانیکی، جدا کردن پوست از چوب است. در بیشتر فرآیندها، چوب‌ها با استفاده از یک ماشین غول‌پیکر که دارای یک دیسک چرخان و یک صفحه فولادی ثابت است، آماده فرآیند جداسازی می‌شوند. معمولاً از گرما و مواد‌ شیمیایی برای کمک به این فرآیند استفاده می‌شود. در فرآیند تولید خمیر کاغذ به‌روش مکانیکی، به‌طور قابل توجهی انرژی زیادی مصرف می‌شود. با این حال، ضایعات بسیار کمی حاصل می‌شود. زیرا تقریباً 95 درصد از مواد خام اولیه به خمیر تبدیل می‌شوند. همچنین این نوع کاغذها بسیار مقرون به‌صرفه هستند. نمونه‌ای از این نوع کاغذها، کاغذهایی است که برای روزنامه‌ها استفاده می‌شود. در حال حاضر خمیر کاغذ عمدتاً از یک فرآیند شیمیایی ساخته می‌شود و مواد افزودنی زیادی برای روشن‌تر و نرم‌تر شدن کاغذها تولید شده است. با توجه به روشی  که برای ساخت و ایجاد کاغذ شرح داده شد حال می‌دانیم که چرا باید برای خرید کاغذ این اندازه بها بپردازیم. کاغذ سرچشمه گرفته از طبیعت ماست.

فرآیند تولید در کارخانه‌ها

هدف اصلی در تولید کاغذ، این است که رطوبت الیاف گرفته شود. باید آنها را خشک کرده و صاف کرد. در بخش اول، خمیر با آب و پرکننده‌ها و مواد افزودنی اضافی مخلوط شده و سپس بر روی یک نوع کمربند صنعتی پمپ می‌شود. این کمربند معمولاً از شبکه‌هایی ساخته شده است که همه الیاف را در یک جهت حرکت می‌دهد. در بخش بعدی از مراحل تولید کاغذ، یک غلتک وجود دارد که الیاف را به کمربند فشار می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که حرکت در جهت درست انجام می‌گیرد. در بخش بعدی، خمیر از کمربند مشبک به سمت یک تسمه نمدی حرکت می‌کند. در گذشته، جنس نمد از پشم تهیه می‌شد، اما اکنون به صورت مصنوعی ساخته می‌شود. خمیر از طریق یک سری غلتک‌های فشار قوی که برای هل دادن مایع به داخل نمد طراحی شده‌اند، منتقل می‌شود. هنگامی که نمد می‌چرخد​​، از طریق ایستگاه خشک‌کن مخصوص خود، رطوبت را از بین می‌برد و کاغذ، شروع به شکل گرفتن می‌کند. در آخرین قسمت، از غلتک‌هایی استفاده می‌شود که در مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند تا کاغذ را تحت فشار قرار داده و یک سطح صاف ایجاد شود. هرچه تعداد این غلتک‌ها بیشتر باشد، کاغذ، نرم‌تر می‌شود.

نگرانی‌های زیست‌محیطی

تعداد درختان و سایر پوشش‌های‌گیاهی قطع‌شده به منظور تولید کاغذ بسیار زیاد است. شرکت‌های تولیدکننده کاغذ اصرار دارند که درختان جدید بکارند. کارشناسان محیط‌زیست ادعا می‌کنند که درختان جوان‌تر نمی‌توانند جایگزین درختان با‌‌ارزش قدیمی شوند. تلاش برای بازیافت کاغذ استفاده‌شده (به‌ویژه برای تولید روزنامه‌ها) حداقل در کاهش جزئی تخریب جنگل‌ها موثر بوده است و کاغذ بازیافت‌شده در حال‌حاضر جزء مهمی در بسیاری از انواع روش‌های تولید کاغذ است. اگر مواد شیمیایی مورد استفاده در تولید کاغذ از جمله رنگ‌ها، جوهرها و سفید‌کننده‌ها در منابع آبی و خشکی رها شوند، می‌توانند برای محیط‌زیست مضر باشند و موجب آلودگی زیست‌محیطی شوند. این صنعت، گاهی با درخواست دولت‌های جهانی مقدار زیادی از آلودگی را برطرف کرده است و اکنون، الزامات و قوانین زیست محیطی، تولید کاغذ بدون ایجاد آلودگی را می‌طلبد.

در پایان

اگرچه کارخانه‌های تولید کاغذ ممکن است کمی متفاوت‌تر عمل کنند، در این نوشتار سعی کردیم به‌طور خلاصه درباره مراحل ساخت کاغذ توضیحاتی ارائه دهیم. اگر در آینده برای پرینت رنگی یا پرینت ارزان جزوات خود به تکثیرکاران مراجعه کنید، می‌دانید که کاغذ طی چه مراحلی تولید شده است. این می‌تواند شما را برای انتخاب مناسب در زمان خرید کاغذ یاری دهد.